Aktywnie po powiecie

Garbarze - wieś zwana Tarnawiec - jedyna dzielnica Jarosławia po prawej stronie Sanu, otoczona z trzech stron równiną zalewową. Nazwa pochodzi od warsztatów garbarskich i zakładów sukienniczych dla potrzeb wojska. Mieszkańcy byli poddanymi zamkowymi spełniającymi powinności. Do przedmieścia należeli ćwiertnicy osiadali na nadsańskich nasypach, trudniąc się flisactwem. Garbarze jako obszar przedmiejski pojawił się w XVIII wieku. Był to obszar zwany Jurydyką, czyli terytorium położone w mieście lub obok niego. Garbarze przyłączono do miasta w 1852 roku, podobnie jak inną dzielnicę – Misztale.

Garbarze - dzielnica Jarosławia. Po prawej stronie widoczne betonowe ogrodzenie z bramą, przez którą wchodzimy, skręcając w prawo na kwatery z okresu I wojny światowej na dawnym cmentarzu greckokatolickim, obecnie parafialnym. Oprócz mogił zbiorowych znajduje się tu ceglany obelisk z ceramicznymi tablicami, na których wyryte są napisy w języku niemieckim. W tłumaczeniu na język polski brzmią one następująco: „Tu spoczywają Bohaterowie polegli w walce o przeprawę przez San - 90 Austriaków, w tym 3 kadetów aspirantów: Józef Apfel, R. Gross Rubin i sierżant sztabowy Johann Żaba, H. Filippzig, K. Kuhn Faarmesz z 23Królewskiego Pułku Grenadierów Gwardii i 423 żołnierzy rosyjskich. Polegli w maju 1915 roku.” Po prawej stronie obelisku widnieje ceramiczna tablica z wizerunkiem żelaznego krzyża w kształcie równoramiennym. W środkowym, górnym ramieniu korona, w środku litera „W”, w dolnym ramieniu rok 1914 (rok ustawienia krzyża). Przejścia pod Jarosławiem i Sieniawą broniło 14 pułków rosyjskich wojsk wyborowych, w tym słynna Żelazna Brygada Sybiraków. Walki trwały bez przerwy 48 godzin. Austriacka 12 Krakowska Galicyjska Dywizja Piechoty zwana jarosławską, zamyka drogę Rosjanom na południe, krzyżując po raz ostatni główne od początku wojny dążenie Rosjan przedostania się przez Austrię do Serbii. Na terenie cmentarza stała drewniana, kryta gontem cerkiew. Pierwotnie prawosławna, następnie filialna cerkiew greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z Kaplicą św. Onufrego (parafia w Jarosławiu). Wybudowana w XIV wieku na wzgórzu zwanym „Grodziskiem”. W 1580 roku przeniesiona na przedmieście do wsi Garbarze. Według innej wersji wybudowana we wsi w 1634 roku. Cerkiew o dwóch kopułach i starym ikonostasie. Nadwątlona przez upływający czas miała być poddana konserwacji. Zniszczone elementy drewniane miały być zastąpione nowymi i w tym celu ją rozebrano. Walczące wojska zużyły materiał na wzmocnienie okopów jako opał . Cerkiew przestała istnieć. Pozostała jedynie fotografia.

Jerzy Czechowicz