Biogazownia ma wyeliminować fetor. Dlaczego więc jej się boimy?

W ostatnich latach modnym stało się dawanie drugiego życia ubraniom, meblom, samochodom, książkom. Korzystanie z second handów nikogo nie dziwi. Dlaczego więc drugiego życia nie dać biomasie, czyli odpadom rolniczym, z których można czerpać energię, ale także produkować naturalny, bezodorowy nawóz? Można, ale wybudowanie biogazowni przetwarzającej bioodpady niesie za sobą opór społeczeństwa. Czego boją się więc mieszkańcy terenów, gdzie planowane są biogazownie?

Chociaż stawiamy na odnawialne źródła energii i coraz częściej o nich mówimy, a także staramy się skorzystać z pewnych form, np. fotowoltaiki, pomp ciepła, paneli solarnych, to temat biogazowni ciągle pozostaje tematem nieznanym i niedocenianym. A przede wszystkim budzącym sprzeciw i protesty mieszkańców. Efektem lęku przed funkcjonowaniem biogazowni jest to, że Polska znacznie odstaje od innych państw europejskich. Tylko na terenie Niemiec działa 15 tys. biogazowni rolniczych, w Polsce, według danych z 14 marca 2023 r. zaledwie 146.

W czym tkwi przyczyna tych protestów? Zrodziło się powszechne uznanie, że powstanie biogazowni niesie za sobą fetor i niedogodności. A to, jak twierdzą znawcy tego tematu, nic bardziej mylnego. Biogazownie właśnie mają ten fetor wyeliminowywać. A przy tym w tani sposób wyprodukować z bioodpadów energię, ciepło i naturalny, bezwonny nawóz. Dziś odpady rolnicze trafiają zazwyczaj na pola uprawne. Co się z tym wiąże, wszyscy wiemy. Długoterminowy odór rozchodzący się po okolicy. Biogazownia ma za zadanie te odpady odebrać i w szczelnych urządzeniach przetworzyć. A dzięki temu odór zlikwidować.

Wspomniana bezodorowość to w aspekcie odbioru społecznego kluczowy temat, choć jednocześnie trzeba podkreślić, że prawidłowo eksploatowana biogazownia nie wydziela zapachów uciążliwych dla okolicznych mieszkańców. Komory, w których zachodzą reakcje fizykochemiczne, są szczelne, a panujące w nich warunki – beztlenowe, więc w przypadku jakiejkolwiek nieszczelności cały skomplikowany proces wytwarzania biogazu mógłby się zakończyć.

Prawidłowo prowadzony proces sprawia, że masa pofermentacyjna nie generuje nieprzyjemnych odorów, tylko zapachy, które giną w tle, określane często jako ziemiste.

Biogazownia rolnicza służy do produkcji biogazu, który obok m.in. słońca, wody czy wiatru, jest jednym z odnawialnych źródeł energii. Biomasa wykorzystywana w biogazowni posiada ogromny potencjał energetyczny. Jej wykorzystanie do produkcji energii to zapobieganie marnotrawstwu. Zamiast magazynować i płacić za bioodpady, można je wykorzystać w biogazowni.

Biogazownie rolnicze stanowią domknięcie systemu gospodarowania odpadami powstającymi w polskich gospodarstwach rolnych czy zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego. Powstający w tych miejscach substrat może być wykorzystywany w lokalnej biogazowni do wytwarzania w przyjaznym środowisku energii elektrycznej, ciepła lub biogazu. Biogazownie rolnicze stanowią zatem instrument zwiększający bezpieczeństwo i suwerenność energetyczną Polski, będąc przy tym ważnym elementem transformacji energetycznej.

Biogaz powstaje w wyniku beztlenowej fermentacji metanowej substratu. Substratem jest biomasa pochodząca z przetwórstwa rolno-spożywczego oraz hodowli, m.in. kiszonka z roślin energetycznych, takich jak: kukurydza, trawa, żyto, odpady z przetwórstwa rolno-spożywczego, np. wysłodki buraczane, wytłoki owocowo-warzywne, gnojowica czy obornik. Biogazownie pozyskują bioodpady z lokalnych zakładów produkcyjnych i przetwórczych oraz z gospodarstw rolnych. Warunkiem jest, by odpady nie były w stanie gnilnym, ponieważ nie nadają się one do przetwarzania. Cały proces odbywa się w szczelnie zamkniętych komorach.

Biogazownie spełniają różne funkcje:

• recyklingową – bioodpady z hodowli i rolnictwa są w sposób bezpieczny i pożyteczny zagospodarowany;

• alternatywną dla paliw kopalnych – w wyniku zagospodarowania biomasy wytwarzana jest zielona energia elektryczna oraz ciepło;

• są redukcją zanieczyszczeń powietrza;

• tworzą gospodarkę obiegu zamkniętego – ograniczenie ilości składowanych odpadów;

• produkcji pofermentu – zamiast nawozów sztucznych rolnicy otrzymują nawóz o wysokiej zawartości składników odżywczych, który użyźnia glebę, sprawdza się w trakcie suszy, nie powodując przy tym uciążliwości zapachowych.

Biogaz to alternatywa do paliw kopalnych, których spalanie w elektrociepłowniach czy gospodarstwach domowych powoduje ogromne zanieczyszczenia i tym samym nieodwracalne zmiany klimatyczne. Na co dzień obserwujemy zmiany klimatyczne, przejawiające się w długotrwałych suszach czy nagłych zjawiskach atmosferycznych. Transformacja energetyczna oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, w tym biogazowni rolniczych, staje się koniecznością, by temu zapobiec.

Czy biogazownia jest bezpieczna?

Biogazownie to nie budowa domu. Ich powstanie zostało obwarowane surowymi wymogami i przepisami prawnymi. Już na etapie projektowania, a potem budowy muszą być spełnione zaostrzone przepisy prawne. Podobnie przed uruchomieniem biogazowni jest ona dokładnie sprawdzana przez zewnętrzne organy kontrolne. Dopiero wówczas, gdy spełnia wszystkie wymogi, otrzymuje pozwolenie na użytkowanie, które wydaje właściwy organ. Decydującą rolę odgrywają tu instytucje stojące na straży ochrony środowiska.

Śledzeniem produkcji biogazu zajmuje się Europejskie Stowarzyszenie Biogazu (EBA). Według publikowanych przez nich danych Polska znacząco odstaje w tej dziedzinie w stosunku do państw europejskich. Dlatego polskie władze pracują nad wprowadzeniem przepisów prawnych, które ułatwiałyby powstawanie biogazowni przy jednoczesnym zachowaniu wszelkich standardów i przepisów prawa.

(s.)