Masakra w Laszkach

22 lipca 1944 roku w Laszkach pojawiły się czołgi sowieckie. Ludzie myśleli, że będzie można teraz spokojnie spać, gdy tymczasem na niebie ukazały się niemiecki samoloty. Zaczęło się bombardowanie i ostrzeliwanie tak żołnierzy, jak również ludności cywilnej. W kościele zostały zniszczone prawie wszystkie witraże, mury całe postrzelane od pocisków i odłamków bomb. Rozpoczął się nawet rabunek, m.in. dobrano się do trumny hr. Zamoyskiego w poszukiwaniu złota. Spaliło się wiele gospodarstw. Zabitych zostało 27 mieszkańców, było też wielu rannych. Podczas bombardowania wiele mieszkańców uciekło na błonie, niestety i tam dosięgły ich kule. W wyniku nalotu w niedalekim Wysocku zginęło aż 50 mieszkańców.

Niewiarygodne ale prawdziwe

Z chwilą powstania granicy pomiędzy strefą niemiecką a Sowietami, którzy wkroczyli w granice Rzeczypospolitej, 27 września oddziały sowieckie dotarły na obszar gminy Laszki. Wracający „krasnoarmiejcy” wyraźnie różnili się zachowaniem. Nie mieli żadnej orientacji w użyteczności niektórych urządzeń. Zastanawiali się nad wodociągiem, kręcili kurkiem, by im woda tryskała, wykupili zegarki. Jeden podoficer kupił na ulicy budzik. Wziął go do ręki i z zainteresowaniem oglądał, gdy budzik zaczął dzwonić, rzucił go na ziemię przerażony i uciekł. Inny kupił w sklepie maszynkę do mięsa, szedł ulicą kręcił korbą i narzekał, że mu nie gra.

Bobrówka - nazwa pochodzi od terenów zamieszkałych przez bobry. Pierwsza nazwa wsi brzmiała Bobrowy Staw. Po drodze na lewo widoczna jest dawna cerkiew pw. Wniebowstąpienia Chrystusa Pana, wzniesiona w 1734 roku, o konstrukcji zrębowej. Kwadratowa nawa i babiniec kryty czterospadowym dachem, zakrystia i kruchta dobudowana w1903 roku, kryta trzyspadowym dachem. Całość oszalowana. W wyniku przebudowy został zmieniony prawie całkowicie wygląd pierwotny. Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki. Z dawnego zespołu cerkiewnego pozostała drewniana dzwonnica z I połowy XVIII wieku przebudowana w 1903 roku. Konstrukcja słupowa na rzucie kwadratu, kryta dachem namiotowym. Przemieszczamy się dale, zatrzymując się przy cmentarzu w Bobrówce. Pomimo zniszczenia pierwotnego układu przestrzennego kwatery pierwszo wojennej, można ją zlokalizować po zachowanych częściowo betonowych słupkach wyznaczających dawny obszar pochówku. W tym miejscu jeszcze do niedawna znajdowała się kamienna płyta informacyjna, która z niewiadomych przyczyn została usunięta na skraj cmentarza w miejsce składowania śmieci. W wyniku próby ustawienia do pionu, płyta została uszkodzona i jest pęknięta. Jest to płyta pamiątkowa poświęcona wszystkim poległym bez względu na przekonanie i narodowość. W tym miejscu nastąpiło pojednanie przyjaciół z wrogami. Są pochowani żołnierze, którzy brali udział w 3-dniowym szturmie na Jarosław. Wówczas 64 żołnierzy z pułku Augusta musiał poświęcić swoje życie (z tego aż 32 z dziesiątej kompanii). 190 grenadierów i wielu zostało rannych (według napisu na płycie).

Jerzy Czechowicz

fot. Zbiory własne