Obyczaj wyszyty tradycją, czyli prace Agnieszki Ciury

Agnieszka Ciura zafascynowana kulturą i obrzędowością polskiej wsi przelewa swój zachwyt na płótno w dwojaki sposób: pędzlem i igłą. Stypendystka Prezesa Rady Ministrów z 2014 roku w swoim malarstwie przekazuje szczegóły podkarpackiego folkloru, obrzędy, tradycje i obyczaje, a przy pomocy igły i nitki z pod jej ręki wychodzą przepiękne makatki, takie jakie starsze pokolenie mogło zobaczyć w babcinej izbie. Jej twórczość można oglądać na wystawie „Obyczaj wyszyty tradycją” w galerii W Holu kamienicy Attavantich w Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu.

Wystawa prezentowana przez absolwentkę Uniwersytetu Rzeszowskiego to efekt projektu artystycznego realizowanego w ramach Stypendium Marszałka Województwa Podkarpackiego w roku 2021. Agnieszka Ciura w swoich pracach malarskich wykorzystała rzeszowski strój ludowy, zrekonstruowany i eksponowany w Muzeum Etnograficzny w Rzeszowie oraz kostium ludowy stylizowany na modę krakowską, używany współcześnie przez Koło Gospodyń Wiejskich w Błędowej Tyczyńskiej. Stworzyła autoportrety, na których ubrana w ludowe stroje ukazuje obyczaje, tradycje ludowe i święta religijne zamknięte w ramach o wymiarach 1,2 m na 0,9 m. Widzimy więc autorkę w rzeszowskim gorsecie wyszywanym cekinami i koralikami z kwiecistą chustą na głowie z pietyzmem podtrzymującą płomień zapewne poświęconej przed chwilą gromnicy w Święto Ofiarowania Pańskiego. Kolejny autoportret Agnieszki Ciury przedstawia sypanie kwiatów podczas Bożego Ciała – uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Artystka ubrana jest na nim w kostium stylizowany na modę krakowską: gorset aksamitny wyszywany koralikami, białą koszulę z haftem angielskim, bordową spódnicę i zapaskę oraz korale. Oglądający może sobie wyobrazić, że kobieta z podniesioną ręką sypie kwiaty pod stopy kapłana niosącego monstrancję z hostią. Praca zatytułowana „Niedziela palmowa” ukazuje siedzącą na krześle kobietę wiążącą wstążkę na przygotowanej do poświęcenia palmie wielkanocnej. Kobieta ubrana jest w ludowy strój nawiązujący do stroju rzeszowskiego: w białą koszulę zdobioną haftem w niebiesko-czerwone kwiaty, cienką, lnianą chustę w kwiaty zawiązaną do tyłu, czerwoną spódnicę i grube, wełniane skarpety.

Makatki z babcinej izby

Makatki, wyszywane przez Agnieszkę Ciurę, uzupełniają malarstwo olejne. Widzimy na nich oblewające się wodą kobiety, czyli śmigus-dyngus czy nabożeństwo majowe z wyszytą kobietą klęczącą przed przydrożną kapliczką. Wystawę uzupełniają dwa obrazy przedstawiające kobiety z cyklu „Kobieta pod kloszem?” o tytułach: „Buntowniczki” czy „Myślicielki”.  To wcześniejszy cykl obrazów autorki ukazujący sytuację kobiet z XIX wieku.

– Wcześniej głównym motywem moich obrazów były wiktoriańskie, dziewiętnastowieczne stroje i gorsety, które sama szyłam. W czasie obostrzeń związanych z pandemią doszłam do wniosku, że najważniejsza jest nasza kultura i dziedzictwo. To powinniśmy pokazywać i chwalić się tym – mówi Agnieszka Ciura. Brak możliwości celebracji świąt ludowych i obrzędów przyczynił się do takich refleksji, że jest mi tęskno za tym co było, czego nie możemy doświadczyć. Za tymi pięknymi strojami, których nie możemy zobaczyć. Na przykład obrzędy Świąt Wielkanocnych oglądaliśmy w telewizji. I doszłam do wniosku, nawiązując do mojego wcześniejszego projektu, że nawet najpiękniejsze i najbogatsze stroje wiktoriańskie nie mogą równać się z naszymi ludowymi strojami i pięknymi, haftowanymi gorsetami, które można zobaczyć na wystawie – wspomina autorka wystawy.

Młoda artystka wielokrotnie nagradzana

Agnieszka Ciura to uczestniczka wielu projektów i wystaw, wielokrotnie nagradzana. Otrzymała II miejsce w Międzynarodowym Konkursie Malarzy – Portrecistów Art-Portret w Moskwie w nominacji portret rodzajowy za pracę „Emancypantki” w 2021 r. To laureatka nagrody głównej XII edycji Konkursu im. Jerzego Panka za Najlepszy Dyplom Artystyczny Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego (2021 r.), zdobywczyni I miejsca w Międzynarodowym Konkursie Malarzy – Portrecistów Art-Portret w Moskwie w nominacji portret rodzajowy za pracę „Pantofelki do kadryla” (2021 r.). Zdobyła I miejsce w Międzynarodowym Konkursie – Wystawie Sztuki Współczesnej w Pekinie w nominacji malarstwo metafizyczne i symbolizm za pracę „Nostalgia” podczas Tygodnia Sztuki w Chinach (2019 r.) oraz I miejsce w XXVI Międzynarodowym Konkursie-Wystawie Sztuki Współczesnej w Moskwie w nominacji konkursowej malarstwa klasycznego i tradycyjnego: synteza gatunków, za pracę „Tkanina jedwabna” (2019 r.).

Ekz