Odtworzyli historię miasta

Stare fotografie, wydruki ze starodruków, broń, znaleziska paleontologiczne, mundury wojskowe i ZOMO oraz inne pamiątki przedstawiające 650-letnią historię miasta Radymna można było zobaczyć na wystawie zorganizowanej z okazji Nadzwyczajnej Sesji Rady Miasta Radymna, która odbyła się 22 października.

Inicjatorem sesji i wystawy był przewodniczący Rady Miasta Radymna Witold Pawlik. – Dzięki przychylności dyrektora jarosławskiego Muzeum Jarosława Orłowskiego, fotografów z Radymna państwa Figielów, miejscowego kolekcjonera, a zarazem radnego miejskiego Zbigniewa Poręby udało nam się zebrać wiele ciekawostek dotyczących historii Radymna – mówi przewodniczący Witold Pawlik.

Na wystawie można było zobaczyć wypisy z księgi bpa Sierakowskiego, jedną z najstarszych map: – To Jedna z najstarszych map sporządzonych na tych terenach, mapa austriacka. Jest tu zaznaczony rynek, koryto Sanu. Przeprawa na Sanie była wówczas na północ od Radymna. Pokazaliśmy również plan katastralny z XIX wieku. Pojawia się tu na rynku sadzawka dla celów przeciwpożarowych – wyjaśnia przewodniczący. – Na starych fotografiach widać także budynki, których dziś już nie ma, na przykład cerkiew wybudowana w 1910 r. Na jednym ze zdjęć widoczna jest świątynia z lat 50-tych przed jej wyburzeniem – mówi.

Koszary i tradycje powroźnicze

Mieszkańcy mieli okazję zobaczyć, jak wyglądał ratusz przed pożarem w 1939 r., gdy całe piętro spłonęło. Na wystawie znalazły się także fotokopie dwóch ikon uratowanych w cerkwi: – Wielu mieszkańców, którzy odwiedzili wystawę, opowiadało, że jako dzieci, bawili się w tej cerkwi. A była to najpiękniejsza cerkiew na tym terenie – opowiada W. Pawlik.

Przewodniczący wspomina tradycje powroźnicze miasta, koszary, które odegrały znaczącą rolę w rozwoju Radymna. – Stacjonował tu X Dywizjon Taborów w koszarach dolnych, ale były tu również koszary górne, w miejscu gdzie znajduje się zespół szkół. Dzięki dywizjonowi miasto się rozwijało nie tylko gospodarczo, ale pod względem kulturalnym i sportowym. W 1934 roku powstał pierwszy klub sportowy. Na wystawie możemy zobaczyć fotografie ze Święta Morza, w których uczestniczyli żołnierze, fotografie Niemców w koszarach, niemieckie wozy na rynku – kontynuuje.

Znani radymianie

Wśród eksponatów wystawy znalazła się miała gablota poświęcona znanym postaciom związanym z Radymnem. Wśród nich jest współpracownik Wincentego Witosa Stanisław Gruszka, ale także znany malarz Leopold Loeffler, który spędzał tu czas u wuja. Organizatorzy wystawy wspomnieli także sześciu Honorowych Obywateli Miasta Radymna, m.in. założycielkę radymiańskiego chóru Helenę Pawełek czy Eugeniusza Benesza, starostę jarosławskiego. Można tu odnaleźć publikacje o Radymnie, a wśród nich najstarszą i pierwszą zarazem, spisaną przez Kazimierza Gottfrieda. Dzięki radnemu Zbigniewowi Porębie, zwłaszcza młodzi mieszkańcy, mogli obejrzeć mundury związane z Radymnem. – Pokazaliśmy mundur żołnierza z czasów drugiej wojny światowej z radymiańskich koszar, jest mundur z pierwszej wojny św. z armii C.K. austriackiej. Karabin z tamtego okresu. Takie wojsko brało udział w bitwie pod Radymnem w 1915 roku. Jest też mundur Zmotoryzowanych Obwodów Milicji Obywatelskiej. W latach 80-tych w tych koszarach stacjonowała jednostka takiego ZOMO – opowiada Witold Pawlik.

Nadzwyczajna sesja, połączona z równie nadzwyczajną wystawą, zgromadziła nie tylko radnych i mieszkańców Radymna. Przybyli także: posłanka Anna Schmidt-Rodziewicz, radna Sejmiku Podkarpackiego Anna Huk, zastępca burmistrza Jarosławia Wiesław Pirożek, były Naczelnik Miasta i Gminy Radymno Jerzy Marcinko oraz zastępca Komendanta Komisariatu Policji w Radymnie asp. Robert Johnson. Spotkanie uatrakcyjniły występy wokalistów ze Studia Piosenki MOK, zaś jego centralnym punktem był wykład historyczny, który wygłosił płk dr Zbigniew Moszumański.

Ewa KŁAK-ZARZECKA

fot. Ewa KŁAK-ZARZECKA