Sto lat Muzeum w Jarosławiu na wystawie planszowej

06/03/2025 00:01

Wystawy, Muzeum Jarosławiu wystawie planszowej - zdjęcie, fotografia

Na murze dziedzińca Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich od strony ulicy Trybunalskiej można oglądać wystawę planszową poświęconą historii placówki, która w 2025 roku obchodzi 100-lecie działalności. Wystawa została przygotowana przez Zofię Kostkę-Bieńkowską i Rafała Kolano, a honorowym patronatem objął ją starosta jarosławski Kamil Dziukiewicz.

Jak informuje współautorka wystawy Zofia Kostka-Bieńkowska, 13 grudnia 1925 r., na uroczystej sesji Rady Miasta Jarosławia, zwołanej dla uczczenia 550. rocznicy lokacji miasta na prawie magdeburskim, powołano do życia Muzeum Miejskie, które dziś nosi nazwę Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich i jest prowadzone przez powiat jarosławski.

– Muzeum zaczynało skromnie, ze stu eksponatami w czterech pokojach ratusza, dzisiaj jest ich kilkanaście tysięcy z zakresu archeologii, historii, historii sztuki, numizmatyki, kartografii i rzemiosła artystycznego. Powstało ono dzięki świadomości historycznej, pasji i determinacji sekretarzy Rady Miejskiej i Magistratu Tadeusza Felicjana Papary i Jana Harlendera, którzy pracowali społecznie podobnie jak Kazimierz Gottfried. W 1938 r. muzeum zostało przeniesione do kamienicy miejskiej, zwanej kamienicą Attavantich, przy Rynku 5. Tam przetrwało wojnę, a w 1944 r. otrzymało swoją stałą siedzibę w najpiękniejszej kamienicy miejskiej, kamienicy Orsettich. Dzięki tej decyzji kamienica Orsettich stała się nie tylko siedzibą muzeum, ale i głównym obiektem muzealnym, obrazującym pozycję materialną i kulturę mieszczańską w jarosławskim „złotym wieku”. Do dzisiaj kamienica Orsettich jest stale odnawiana i remontowana – pisze Zofia Kostka-Bieńkowska.

Przez te lata zmieniały się siedziby, profil działania, ekspozycje, trendy i nurty w muzealnictwie, ale niezmienna pozostała idea gromadzenia, przechowywania i konserwacji zbiorów określających jarosławską tożsamość historyczną na tle Polski i Europy. – Pochodzą one przede wszystkim z darów i zakupów. Muzeum prowadzi badania naukowe, wydaje książki i czasopisma, urządza wystawy, konferencje i wykłady, organizuje lekcje muzealne, odpowiada na kwerendy. Wszyscy zainteresowani przeszłością i kulturą mogą w muzeum zdobyć specjalistyczną wiedzę na temat historii Jarosławia i powiatu – dodaje współautorka wystawy.

Historię muzeum można zobaczyć na 11 planszach plenerowej wystawy na murze dziedzińca kamienicy Orsettich. Wystawa prowadzi nas od czasów II RP, przez okres Polski Ludowej, gdy po latach naznaczonych ideologią, już w latach 70. XX w., powrócono do tematyki mieszczańskiej, wyznaczonej przez formę, układ przestrzenny i charakter kamienicy Orsettich.

– To zasługa ówczesnych dyrektorek muzeum Łucji Franciszki Turczak i Krystyny Kieferling. Ich dzieło kontynuowali kolejni dyrektorzy: Joanna Kociuba, Jarosław Orłowski, Łukasz Zagrobelny i kierujący dzisiaj muzeum Konrad Sawiński – podkreśla Zofia Kostka-Bieńkowska.

Jak dodaje, prawdziwy przełom nastąpił wraz z transformacją ustrojową.

– Wystawy nabrały rozmachu, kolorytu i atrakcyjności. Przyszedł wreszcie czas na organizację dawno oczekiwanych wystaw o garnizonie w Galicji i II RP, który zmienił oblicze Jarosławia, o I i II wojnie światowej we wszystkich ich aspektach. Przekształceniu uległa stała ekspozycja. Najpierw poprzez pocztówki pokazano nowy Jarosław, miasto zbudowane na dawnych przedmieściach w oparciu o garnizon wojskowy. Dzisiaj stała wystawa opowiada o Jarosławiu Anny Ostrogskiej, mieście rozwiniętym na bazie międzynarodowych jarmarków. Obok można podziwiać ekspozycję o pradziejach Jarosławia i powiatu jarosławskiego. Zmodyfikowano również wystrój i urządzenie wielkiej izby i sal na piętrze poprzez dodanie nowych muzealiów w nowych aranżacjach. Od 2008 r. Muzeum posiada oddział Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu, które mieści się w dawnej rezydencji Morskich i Dzieduszyckich – podkreśla współautorka wystawy plenerowej.

FOT. Łukasz Śliwiński

Aktualizacja: 07/03/2025 14:57

Hubert Lewkowicz