Już słychać dźwięki muzyki dawnej

W najbliższą niedzielę 20 sierpnia o godz. 20 w Opactwie Jarosławskim rozpocznie się XXV Festiwal Muzyki Dawnej i Tradycyjnej „Pieśń Naszych Korzeni”. Założenia ideowe jubileuszowej edycji streszczają się w haśle *KONTR*REFORMACJA*.

Poprzez starannie przygotowany program, na który złoży się cykl koncertów, warsztatów, wykładów i paneli dyskusyjnych uczestnicy festiwalu będą mieli okazję przyjrzeć się kulturowym, a szczególnie muzycznym, skutkom i rezultatom rozłamu, jaki miał miejsce w Kościele 500 lat temu, a który zapoczątkowany został wystąpieniem Marcina Lutra.

Oprócz postulatów teologicznych nowy ruch przyniósł ze sobą również określone poglądy dotyczące muzyki. Podobnie było z reakcją katolicką, która także objawiała się na tym polu. Wywodząc się zatem z tej samej tradycji liturgicznej, dwie konfesje stopniowo oddalały się od siebie, wykształcając swoiste formy muzyczno-literackie, jak również specyficzne formy edukacyjne, w których ważną rolę odgrywała muzyka. Formy te często eksponowały ideowe

różnice, jak na przykład stosunek do języków narodowych czy udział i sposób użycia

instrumentów (ze szczególną rolą organów). Muzyka więc stanowiła często oręż w

wyznaniowych sporach, ukazywała splendor i wyrażała ludową pobożność. Będąc zaś niezwykle silnym medium, doceniana była zarówno przez katolickich, jak i protestanckich władców i hierarchów co zaowocowało wspaniałymi dziełami.

Mając za punkt wyjścia powyższe przesłanki w programie tegorocznego festiwalu znajdzie się między innymi monumentalna Msza na jubileusz Reformacji (Drezno 1617), na którą złożą się kompozycje Michaela Pretoriusa i Heinricha Schütza. Koncert wykonany zostanie przez niemiecki zespół Musica Fiata oraz La Capella Ducale. Całością dyrygował będzie Roland Wilson. Strona katolicka zaś reprezentowana będzie przez dwa utwory maryjne – Nieszpory Diego Ortiza, które wykonane zostaną przez czeski zespół La Bilancetta, oraz przez Mszę „O Gloriosa Domina”. Na ten ostatni koncert złożą się utwory polskich i czeskich kompozytorów (Marcina Mielczewskiego, Albericusa Mazaka oraz Adamy Michny) w interpretacjach składu muzyków polskich, czeskich i niemieckich pod dyrekcją Michaela Pospišila.

Oprócz dział monumentalnych, w ramach festiwalu, w jarosławskich świątyniach zabrzmią również utwory bardziej kameralne. Na inaugurację usłyszymy koncert w wykonaniu związanej z festiwalem estońskiej grupy Linnamuusikud. Muzycy z Tallina zaprezentują program złożony z estońskich hymnów czasu Reformacji oraz z pieśni religijnych z tradycji ludowej. Następnego dnia z kolei czeski zespół Ritornello / Fraucimor zaśpiewa czeskie pieśni mistyczne z cyklu Trutz-Nachtigal niemieckiego jezuity Friedricha Spee (+1637), które na język czeski przełożone zostały przez Feliksa Kadlinskiego, również członka Towarzystwa Jezusowego (mającego wielki wpływ także na historię Jarosławia). W festiwalowy piątek zaś grupa The Schoole of Night wykona przekrojowy program składający się z polskich, litewskich i niemieckich pieśni czasu Reformacji, na którym usłyszeć będzie można między innymi utwory takich, ważnych dla kultury polskiej (i języka polskiego) artystów, jak Mikołaj Gomółka, Wacław z Szamotuł, Cyprian Bazylik czy Mikołaj Rej.

Finałem festiwalu będzie niezwykłe dzieło jakim jest „Kontakion o nawróconej”. Jest to jeden z najstarszych dramatów chrześcijańskich, ułożony według tekstu hymnu św. Romana Melodosa. Utwór ten, pochodzący z VI wieku, a więc będący częścią dziedzictwa wspólnego dla obu denominacji, wykonany zostanie przez cenioną i goszczącą już wielokrotnie w Jarosławiu Scholę Węgajty.

Zwyczajowo festiwalowi towarzyszył będzie cykl warsztatów, seminariów i zabaw tanecznych w Klubie Festiwalowym. Szczegóły znaleźć można na afiszach (patrz też str. 16) oraz na stronie internetowej www.festiwal.jaroslaw.pl

Organizatorem festiwalu jest Stowarzyszenie Muzyka Dawna w Jarosławiu przy finansowym wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Gminy Miejskiej Jarosław, Województwa Podkarpackiego, Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura – Interwencje 2017 oraz Pełnomocnika Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów na podstawie decyzji Bundestagu.

Piotr KAPLITA