Ludzkie szczątki znalezione podczas prac na Rynku

Na ludzkie kości natrafiono podczas prac przy przebudowie płyty Rynku. To pozostałości po cmentarzu przy dawnej, nieistniejącej świątyni. Władze miasta zapewniają, że odkrycia nie opóźnią inwestycji.

Archeologowie prowadzili badania m.in. w okolicy dawnej kolegiaty jarosławskiej. – Po zdjęciu kostki granitowej, pod którą zalegała około 20-30 cm warstwa piasku (wtórnego), zarejestrowano, mocno niestety, sprasowaną warstwę ziemi i gruzu ceglanego. W trakcie mozolnego usuwania tej warstwy, natrafiono na szczątki kostne, które stanowią pozostałość po dawnym cmentarzu na tym odcinku. Prace utrudniała bardzo mocno zbita i przez lata użytkowania tej części rynku jako parkingów i ulic, warstwa ziemi z gruzem ceglanym. Spowodowało to, że szczątki kostne zostały mocno uszkodzone i przesunięte wielokierunkowo, co dodatkowo utrudniło prace archeologiczne – mówi Monika Broszko, która prowadzi nadzór na pracami archeologicznymi.  Na poziomie 35 centymetrów odleziono w sumie 11 szczątków ludzkich. W większości to niekompletne szkielety, sprasowane z gruzem ceglanym i ziemią. – Prace zatem muszą być prowadzone z niezwykłą dokładnością i delikatnością, aby dalsze badania antropologiczne mogły nam powiedzieć nieco więcej o dawnych mieszkańcach Jarosławiu – wyjaśnia Monika Broszko. 

Nie tylko kości 

W trakcie prac natrafiono także na gwoździe trumienne oraz szpile metalowe najprawdopodobniej z kokard grobowych, które zdobiły poduszki trumienne, a także na fragmenty ceramiki i szkła datowane wstępnie na XVII w. Znaleziono także monetę. Na głębokości 40 cm odkryte zostały z kolei  starsze pochówki. – Ze względu na duże opady atmosferyczne, które utrudniały prace archeologiczne, zostały one wstrzymane na kilka dni. Po poprawie pogody, prace na tym odcinku będą kontynuowane i może przyniosą dalsze ciekawe odkrycia – dodaje Monika Broszko. 
Dawny kościół  p.w. Wszystkich Świętych stał u zbiegu Rynku i ulicy Grodzkiej, na terenie obecnego placu Św. Michała. Była to budowla gotycka z wieżą. Jako pierwszy kościół na terenie diecezji przemyskiej uzyskał on tytuł kolegiaty. W XVII wieku dwukrotnie trawił go pożar. Po utracie, decyzją władza austriackich, godności kolegiaty świątynia zaczęła popadać w ruinę. Ostateczna decyzja o rozbiórce zapadła po tragedii, która wydarzyła się 2 czerwca 1804 roku, gdy odłam z wieży zabił 22 osoby. 
 

Termin zakończenia prac aktualny

Pod świątynią i na cmentarzu obok znajdowały się liczne pochówki. –  Ze względu na natrafienie w trzech miejscach podczas nadzoru archeologicznego na pozostałości dawnego muru cmentarnego oraz możliwość natrafienia na pozostałości po dawnym cmentarzu, na dwóch odcinkach, na których mają być przeprowadzone niezbędne prace dotyczące kanalizacji, konieczne było wykonanie wcześniej szczegółowych prac archeologiczno-antropologicznych – tłumaczy archeolog. To nie pierwsze odkrycia archeologiczne podczas prac przy rewitalizacji płyty Rynku. Wcześniej nie były to jednak odkrycia związane z pochówkami. – W czasie prowadzenia nadzoru archeologicznego na początku maja przy ul. Michalovskiej odkryty został liczny materiał zabytkowy w postaci ceramiki i fragmentów kafli, szklanych kieliszków i butelek datowanych na XVIII w. – dodaje. 
Jak zapewnia rzecznik prasowy Urzędu Miasta Jarosławia Iga Kmiecik, pomimo trwających badań archeologicznych nie jest zagrożony termin zakończenia tego etapu inwestycji związanej z rewitalizacja płyty Rynku. Ten termin to 15 października 2021 roku. 
Hubert Lewkowicz 

FOT. FB/Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu