Promocja książki Mariana Czecha o Muninie i okolicach

„Munina i okolice. Zarys monograficzny” – taki tytuł ma książka Mariana Czecha, której promocja odbyła się w minionym tygodniu w siedzibie Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia. To kompendium wiedzy o tej podjarosławskiej miejscowości.

Munina to największa wieś na terenie gminy Jarosław. Jak mówił autor podczas spotkania w SMJ,  do napisania monografii tej miejscowości namówił go nieżyjący już dziś wójt gminy Roman Kałamarz. Kiedy ukazała się praca na temat Tuczemp, wójt Kałamarz  stwierdził, że Marian Czech powinien napisać taką książkę o Muninie.. I tak się stało. Dzięki mrówczej pracy autora, godzinom spędzonym w archiwach, pomocy wielu osób i wsparciu rodziny mogła się ukazać licząca ponad 630 stron praca, która zawiera 9 rozdziałów poświęconych nazwie, najstarszym wzmiankom, lokacji, właścicielom, środowisku, dziejom Muniny, samorządowi gminnemu i gromadzkiemu, życiu politycznemu, społecznemu i gospodarczemu, oświacie, kulturze, opiece zdrowotnej. sportowi, życiu religijnemu, statystyce oraz relacjom i wspomnieniom mieszkańców. Książka zawiera także bibliografię oraz liczne fotografie.

Redakcją naukową i składem komputerowym zajmował się ks dr hab. Wacław Siwak, który z Muniny pochodzi i – jak sam mówił podczas spotkania – jest sąsiadem „zza płotu” autora książki. Ks. dr. hab. Siwak jest wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu, członkiem Papieskiej Międzynarodowej Akademii Maryjnej, jest autorem wielu prac naukowych. To on wspierał najmocniej Mariana Czecha w pracy, ale swój udział mają też inni ludzie, z których pomocy autor korzystał. Czy to w archiwach, czy w muzeum lub instytucjach. Wydawcą książki jest gmina Jarosław, a patronat nad nią objęło Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia.  Wyrazy uznania Marian Czech skierował pod adresem drukarni Papirus z Jarosławia, która – jak wspomniał – wydrukowała pracę „po kosztach”. Autor dziękował za wsparcie najbliższej rodzinie, a zwłaszcza żonie Marcie. – Za jej cierpliwość wytrwałość, dobre rady i różne inne dobre rzeczy – mówił Marian Czech.

Munimen lub munio, a może Munin

Pochodzenie nazwy Muniny nie jest jednoznaczne. Być może pochodzi ono od łacińskiego rzeczownika „munimen” (warownia) lub od czasownika „munio” (murować, budować, obwarowywać). Romantyczna wersja mówi, iż nazwa pochodzi od walecznego rycerza o imieniu Munin. Jednak osada służebna pod Jarosławiem nazywana była wcześniej Koniuchy i tę nazwę stosowano wymiennie z  nazwą Munina. Najstarsza wzmianka o Muninie w źródle pisanym jest z 1424 roku i pochodzi z dokumentów Kapituły Katedralnej w Przemyślu. Wieś była zawsze, jak mówił autor,  związana z Jarosławiem. Była własnością rodów Tarnowskich, Odrowążów, Kostków, Ostrogskich, Lubomirskich, Sieniawskich, Zamojskich, Sobieskich, Sanguszków i Czartoryskich. W okresie międzywojennym doszło tu do wystąpień chłopskich tłumionych przez policję. W wyniku tych zdarzeń zginęło sześciu chłopów, a kilkudziesięciu zostało rannych. W 1939 roku Muninę odwiedził Wincenty Witos, by złożyć hołd zabitym. Dziś o tych wydarzeniach przypomina pomnik. Tragiczną kartę zapisała II wojna światowa, w czasie której Munina doznała wielu cierpień ze strony okupantów. Obszernie pisze o tym Marian Czech w swojej pracy, jak również o wielu dziedzinach życia współczesnej Muniny, która jest najludniejszą miejscowością gminy Jarosław. W grudniu 2018 roku mieszkało tu 2106 mieszkańców. W swojej książce Marian Czech pokazał nie tylko, jak zmieniała się demografia samej Muniny, ale także jak to się kształtowało w porównaniu z okolicznymi miejscowościami. Obecnie w Muninie działają stowarzyszenia, odbywają się wydarzenia sportowe i kulturalne. 

Obecny podczas promocji w SMJ ks. dr hab. Wacław Siwak zauważył, iż książka Mariana Czecha ma jeszcze jeden istotny walor. Oprócz  kompendium wiedzy o samej Muninie dostarcza czytelnikowi także sporą dawkę informacji o ważnych wydarzeniach z historii Polski, na których tle pokazane są dzieje małej ojczyzny.

Fot. Hubert LEWKOWICZ