Sołtys – kto to taki? Jaka jest wysokość diet sołtysa w naszych gminach?

20/03/2021 10:28

Sołtys – kto to taki? Jaka jest wysokość diet sołtysa w naszych gminach?

11 marca obchodziliśmy Dzień Sołtysa. A sołtys to ważna funkcja społeczna na wsi, bo stoi na czele sołectwa.

Funkcja sołtysa znana jest w Polsce od średniowiecza, choć rola, jaką on pełnił zmieniała się w ciągu kilku stuleci. Sołtys był m.in. wiejskim sędzią, od czego pochodzi wywodząca się z języka niemieckiego nazwa. Pełnił też funkcję zasadźcy lokującego wieś na prawie niemieckim. Przez pewien czas funkcja sołtysa była funkcją dziedziczoną przez najstarszego męskiego potomka. W II połowie XVI wieku sołtysów zastąpiono wójtami. Różne były role sołtysa pod zaborami. W II Rzeczpospolitej sołtysi odpowiadali za zarządzanie dochodami i majątkiem gromadzkim, realizację budżetu gromadzkiego, dbanie o porządek i bezpieczeństwo, ewidencję migracji ludności, sprawy drogowe, zdrowotne. sądowe, wojskowe i papiernicze. Także w PRL-u istniała funkcja sołtysa.

Sołtysi dziś

Co należy do głównych obowiązków sołtysa dzisiaj? Przede wszystkim zwoływanie zebrań wiejskich oraz posiedzeń rady sołeckiej, aktywizowanie mieszkańców oraz reprezentowanie ich na zewnątrz, współdziałanie z wójtem i radą gminy przy realizacji wyznaczonych działań, uczestniczenie w naradach sołtysów, a także pobieranie podatków i opłat lokalnych. W wielu gminach sołtysi roznoszą też decyzje podatkowe. Uczestniczą ponadto w sesjach rady gminy oraz w komisjach, gdy rozpatrywane są sprawy sołectwa.

Wybory sołtysa

Sołtys wybierany jest w demokratyczny sposób, w trakcie zebrania wiejskiego. O takim zebraniu wyborczym powiadamia mieszkańców wójt. By dokonać ważnego wyboru wymagana jest obecność określonej liczby uprawnionych mieszkańców sołectwa. Jeżeli w wyznaczonym terminie nie ma quorum, w nowym terminie przeprowadza się wybory bez względu na liczbę obecnych mieszkańców.

Odpowiednikiem sołtysa w mieście są zazwyczaj przewodniczący rady osiedla.

Sołtys z Wąchocka

Najbardziej znanym system w Polsce jest… sołtys z Wąchocka. To bohater serii dowcipów, np.

Dlaczego sołtys z Wąchocka już nie jeździ czołgiem?

Bo mu gąsienice pozdychały.

Dlaczego w Wąchocku budują okrągłe domy?

Sołtysowi grozili, że mu nawalą za rogiem!

Dlaczego w Wąchocku krowy na pastwiskach chodzą w kaskach?

Bo codziennie rano sołtys odwozi je na pastwisko na swoim motorze.

W 2003 roku w Wąchocku (dziś jest to miasto zarządzane przez burmistrza) wystawiono pomnik słynnego Sołtysa, który jest hołdem dla wszystkich polskich sołtysów. Figura z tego pomnika w jednej ręce trzyma koło od furmanki a w drugiej telefon komórkowy.

Polscy sołtysi mają swoje stowarzyszenia, m.in. Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów, które powstało w 1994 roku. Ukazuje się też „Gazeta Sołecka”, która organizuje konkurs na Sołtysa Roku. Termin zgłoszeń kandydatur do tegorocznej edycji mija 30 kwietnia.

Ile pieniędzy dostaje sołtys?

Sołtysi pobierają dietę na swoją działalność. Ich wysokość określa rada gminy, na terenie której leży nade sołectwo. W powiecie jarosławskim diety wahają się od 280 do 550 zł.

WYSOKOŚCI DIET